Stel je voor: je staat in een ruimte vol mensen die je nauwelijks kent op een drukbezocht netwerkevenement.
Je doel is om nieuwe connecties te maken.
Hoe voel je je? Ben je zelfverzekerd en klaar om te mingelen, of voel je je nerveus en verlegen?
We gaan allemaal anders om met sociale situaties. Terwijl sommigen zich prima voelen bij het aanknopen van een gesprek met mensen die ze niet kennen, voelen veel anderen zich zelfbewust, geïntimideerd of zelfs overweldigd bij het idee.
Als je ooit de neiging hebt gehad om in een hoekje te kruipen of weg te rennen van een feestje, groep mensen of drukke bijeenkomst, ben je niet de enige. Sociale situaties behoren tot de meest voorkomende stressfactoren voor veel mensen, en daar gaat dit artikel over.
De drang om te ontsnappen; stress in sociale situaties
Waarom gebeurt dit?
Je ‘vecht-of-vlucht’ reactie wordt geactiveerd in stressvolle situaties. Daarbij kan je de drang voelen om je terug te trekken uit de situatie die ongemak, angst of bezorgdheid veroorzaakt en ogenschijnlijk logische redenen verzinnen om deze situaties te vermijden.
Een veelvoorkomende neiging is om dan te kiezen voor vermijdingsstrategieën:
- Thuis blijven (de preventieve aanpak)
- Interacties, zoals gesprekken of oogcontact met anderen vermijden
- Stil en verlegen reageren in groepssituaties, of zelfs
- Terugtrekken uit stressvolle situatie (je excuseren of stilletjes wegglippen).
Verstoppen kan logisch klinken als je de vecht-of-vlucht reactie begrijpt, maar het is misschien niet je meest behulpzame instinct. Het geeft je op zijn best slechts korte tijd verlichting.
Op de lange termijn kan het bijdragen aan gevoelens van eenzaamheid en isolatie, wat je algehele humeur en geestelijke gezondheid negatief kan beïnvloeden.
Wat zegt onderzoek hierover?
Verschillende onderzoekers hebben onderzocht hoe dit instinct werkt.
In een studie gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology onderzochten psychologen stressniveaus en vermijdingsgedrag bij studenten.
Ze gebruikten een smartphone-app genaamd Student Life, waarmee 88 studenten bijhielden hoeveel face-to-face gesprekken ze dagelijks hadden en hoe lang deze duurden. Deze gegevens werden gecombineerd in een totale ‘sociaal contact score’. Ook werden hun slaappatronen, activiteitsniveaus en tijd alleen thuis gemeten, zodat wetenschappers konden beoordelen hoe deze factoren het sociale contact beïnvloedden.
Ten slotte werd de studenten gevraagd om hun stressniveaus op een schaal van 1 – 16 te beoordelen gedurende de dag.
En wat waren de resultaten?
Niet verrassend vonden de onderzoekers dat je stressniveau een cruciale voorspeller is van hoeveel sociaal contact je met anderen hebt. Hoe hoger je stressniveau op een bepaalde dag, hoe minder sociaal contact je waarschijnlijk de volgende dag zult hebben, ongeacht hoeveel je slaapt, beweegt of thuisblijft.
Hoe meer je sociaal contact vermijdt door stress, hoe waarschijnlijker het is dat je stressniveau verhoogt door isolatie. Het is de reden dat de Stresskaart: ‘Verstoppen’ onderdeel uitmaakt van onze set coachkaarten en waarom ik enkele tips heb voorbereid om genoemde vicieuze cirkel te doorbreken.
Drie tips om vermijdingsgedrag te voorkomen
Hieronder vind je drie manieren om te voorkomen dat stress de overhand krijgt in sociale situaties.
1. Glimlach
Het is simpel maar effectief—een glimlach kan een geweldig hulpmiddel zijn om je ongemak te overwinnen en stressvolle interacties om te zetten in positieve ervaringen.
Glimlachen heeft vele voordelen, zoals:
- Zorgen dat anderen zich comfortabeler voelen. Je komt geïnteresseerd, betrokken en gastvrij over als je glimlacht.
- Het verbeteren van je humeur. Door te glimlachen kunnen ‘gelukshormonen’ vrijkomen die stress verlichten en je stemming verbeteren.
- Toegankelijker en makkelijker benaderbaar gevonden worden. Praat je zelf ook niet liever met iemand die een glimlach op zijn gezicht heeft?
- Het vergroten van je zelfvertrouwen. Glimlachen we omdat we gelukkig zijn, of zijn we gelukkig omdat we glimlachen? Veel experts geloven dat het beide kanten op werkt!
2. Richt je aandacht naar buiten
Je concentreren op je omgeving of op anderen in plaats van op je eigen angst, kan werken als een bliksemafleider waardoor je interacties soepeler verlopen. Probeer de volgende keer dat je je wilt verstoppen in plaats daarvan:
- Open vragen te stellen — moedig je gesprekspartners aan om meer te vertellen en uit te weiden.
- Aandachtig te luisteren naar wat mensen zeggen—kun je dieper graven of een verband leggen met hun verhaal?
- Oprechte interesse te tonen in hun antwoorden—iedereen wordt graag gehoord!
3. Bereid je voor
Je voorbereiden op een sociaal evenement of bijeenkomst kan je zelfvertrouwen echt een boost geven. Als je je comfortabel wilt voelen in de aanwezigheid van anderen (in plaats van weg te rennen!), probeer dan deze stappen:
- Bedenk van tevoren enkele gemeenschappelijke of interessante gespreksonderwerpen of openingszinnen. Welke gedeelde interesses verwacht je te hebben met andere aanwezigen, collega’s of gasten?
- Kom vroeg aan. Dit geeft jou mentale voorbereidingstijd en voorkomt het gevoel dat ‘alle ogen op jou gericht zijn’ wanneer je binnenkomt!
- Neem een ijsbreker mee. Denk aan iets kleins als een boek dat met het onderwerp van de meeting te maken heeft of aan een gadget. Wat kun je meenemen dat klein maar betekenisvol (of zelfs ongewoon) is?
- Omarm dat jij bent als ieder ander. Herinner jezelf eraan dat iedereen zijn eigen zorgen en onzekerheden heeft; we zijn tenslotte allemaal menselijk!
