“Je snapt het gewoon niet!”
“Had ik jouw mening gevraagd?”
Kreeg je weleens dergelijke reacties toen je eigenlijk alleen maar behulpzaam wilde zijn?
Stress maakt ons vaak defensief; een reactie die we bij anderen snel herkennen, maar bij onszelf moeilijker zien.
Jezelf afsluiten voor feedback of anders gezegd ‘weigeren te luisteren’ is een manier waarop defensiviteit zich manifesteert. En dat kan behoorlijk wat negatieve gevolgen hebben als je het niet op tijd opmerkt. Wanneer je meer gefocust bent op het beschermen van je ego. Op die momenten ben je zo opgeslokt door het vermijden van feedback, dat je niet alleen belangrijke informatie mist maar ook kansen laat liggen om je te ontwikkelen.
Laten we dit eens uitdiepen.
Als stress de overhand neemt: defensiviteit en weigeren te luisteren
Er zijn talloze manieren waarop je kunt reageren als je je bedreigd, onzeker of angstig voelt. Soms word je wantrouwig, zoek je ruzies, of begin je onbedoeld te giegelen.
Een veelvoorkomende reactie is defensief worden, wat een grote invloed kan hebben op je vermogen om effectief te luisteren. Dit uit zich in:
- Gesprekken vermijden of jezelf isoleren.
- Anderen onderbreken of overheersen.
- Ideeën van anderen negeren of hun feedback afwijzen.
- Confrontatie zoeken of ruzie maken.
Dit gedrag belemmert je vermogen om van anderen te leren, betere keuzes te maken en te groeien.
Een gesprek met iemand die niet echt luistert of openstaat voor feedback, voelt frustrerend. Maar er zijn meer redenen waarom we ons afsluiten:
- Cognitieve Overbelasting: Overbelast brein maakt luisteren lastig.
- Vermoeidheid: Door stress veroorzaakte uitputting belemmert ons luistervermogen.
- Afgeleid zijn: Te veel in gedachten verzonken zijn beperkt effectief luisteren.
- Zelfbehoud: Jezelf beschermen tegen meer stress of ongemak.
- Gevoel van Onmacht: Het idee hebben dat luisteren toch niets verandert.
‘Weigeren Te Luisteren’ is een van mijn Stress! Coaching Kaarten, omdat het een beschermingsmechanisme is dat kan leiden tot gemiste kansen, gespannen relaties en problemen in de samenwerking.
Gelukkig kan een verandering van mindset hierbij helpen. De volgende drie tips maken je meer toegankelijk voor andere perspectieven.
Drie tips om weer af te stemmen
In een wereld waar communicatie vaak verstoord wordt door stress, zijn hier drie tips om je te helpen in situaties waar jij of iemand anders weigert te luisteren, wat invloed heeft op zowel je communicatie als je welzijn:
1. Wees bescheiden
Het accepteren van je tekortkomingen, het erkennen van de krachten en prestaties van anderen en je openstellen om van anderen te leren, is een geweldige manier om deze stressreactie aan te pakken.
In plaats van het verdedigen van eigen perspectieven, zijn bescheiden mensen meer gericht op het luisteren naar externe perspectieven. Dit betekent:
- Zelfbewustzijn ontwikkelen. Erken je fouten of kennisgebrek makkelijker.
- Regelmatig feedback vragen. Bespreek je prestaties en gedrag met collega’s of leidinggevenden en neem hun suggesties ter harte.
- Bouw een ondersteuningsnetwerk. Zoek mensen die je motiveren en adviseren.
- Actief luisteren. Focus op de perspectieven van anderen, vat samen, stel vragen en toon interesse.
- Geef oprechte complimenten. Erken en prijs de prestaties van anderen.
- Stel persoonlijke nederigheidsdoelen. Geef je fouten toe of geef anderen de credits die ze verdienen.
- Zoek rolmodellen. Let op hoe zij omgaan met uitdagingen en leer van hen.
2. Ontwikkel een ‘groeimindset’
Een groeimindset is een concept geïntroduceerd door psycholoog Carol Dweck. Het beschrijft het geloof dat ‘de meeste basisvaardigheden ontwikkeld kunnen worden door toewijding en hard werken – hersenen en talent zijn slechts het beginpunt.’
Het ontwikkelen van een groeimindset helpt niet alleen om meer open te staan voor feedback en meningen van anderen, maar het helpt je ook om veerkracht te ontwikkelen. De volgende tips kunnen je helpen om input van anderen te zien als kansen om te groeien en te leren, in plaats van een bedreiging voor je ego:
- Stel jezelf persoonlijke doelen. Waarin zou je beter willen zijn? Hoe zou je willen groeien?
- Omarm uitdagingen. Zie ze als kansen om te leren, niet als bedreigingen.
- Vervang negatieve zelfpraat. Vervang zelfdestructieve gedachten (“Ik ben hier slecht in”) door positieve, op groei gerichte bevestigingen (“Ik ga beter worden met oefenen.”)
- Vier je successen. Monitor je voortgang regelmatig. Beloon jezelf voor je harde werk en toewijding aan groei!
- Leer van fouten. Dit is een geweldige manier om je gedrag aan te passen en het de volgende keer beter te doen!
- Zoek actief naar feedback. Vraag actief collega’s, gelijken en anderen naar hun gedachten over hoe je kunt verbeteren.
- Wees leergierig. Stel vragen, wees nieuwsgierig en probeer nieuwe dingen. Precies het tegenovergestelde van weigeren te luisteren!
3. Reflecteer op je waarden
Reflecteren op je waarden is eveneens een uitstekende manier om jezelf open te stellen voor de perspectieven van anderen. Bedenk hoe een gesloten houding of defensiviteit je kan belemmeren om volgens je principes te leven. Richt je op authentieker en waardegericht leven.
Probeer deze stappen:
- Schrijf je kernwaarden op (bijvoorbeeld respect, mededogen, integriteit of doorzettingsvermogen).
- Vergelijk je gedachten, gevoelens en gedragingen met deze waarden.
- Achterhaal momenten waarop defensiviteit je ervan weerhield om te handelen in lijn met deze waarden en de impact die dit had.
- Bedenk praktische manieren om je waarden voorop te stellen, zelfs als je ego in de weg staat. Persoonlijke doelen stellen en empathie oefenen zijn twee goede voorbeelden hiervan.
- Voer regelmatig zelfevaluaties uit om je voortgang naar een meer waardegericht leven te volgen en pas je strategie aan waar nodig.
