De keerzijde van te veel tegelijk doen; waarom multitasking stressvol is

Share

Stel je voor: je werkt gestaag aan je laatste project, wanneer de telefoon op je bureau rinkelt.  

“Slecht nieuws,” zegt je teamgenoot, “de klant heeft alles eerder nodig – de deadline is een week eerder dan we hadden gepland.”  

Je voelt de druk stijgen, raakt misschien zelfs lichtelijk in paniek. Maar hoe reageer je? 

Ga je verder met waar je mee bezig was, onaangedaan? Of schiet je in de multitasking modus en probeer je alles tegelijkertijd te doen? 

Als dat laatste meer als jouw modus klinkt, ben je niet de enige. Velen denken (althans onbewust) dat het efficiënter is om meerdere dingen tegelijk te doen. Multitasking is daarom een vrij veel voorkomende manier van reageren op stressvolle gebeurtenissen.  

Als je gewoon niet kunt stoppen met van alles tegelijk te doen, of als je altijd honderd tabbladen en programma’s open hebt staan op je bureaublad, dan is deze blog voor jou. 

Ik ga dieper in op hoe stressvol multitasking eigenlijk is en hoe je er vanaf kunt komen door je focus en kalmte terug te krijgen. 

Wat gebeurt er als we multitasken? 

Er komt vaak zoveel op je af vandaag de dag, dat het bijna onmogelijk is om niet te veel tegelijk te doen. Je kent het gevoel waarschijnlijk wel – het heen en weer schakelen tussen e-mail, telefoon, WhatsApp, een presentatie die nog af moet en de drie documenten die je aan het schrijven bent?  

Maar hoe graag je ook wilt geloven dat je overal tegelijkertijd mee bezig bent, het blijkt dat onze hersenen gewoon niet zo in elkaar zitten. Terwijl jij jezelf ervan overtuigt dat je productiever bent, beschrijft MIT neurowetenschapper Earl Miller wat er werkelijk in je hersenen gebeurt. In werkelijkheid blijkt dat je ‘heel snel van de ene taak naar de andere overschakelt’. 

Elke keer dat je omschakelt, betaal je de kosten voor deze cognitieve omschakeling. Net als wisselkosten zijn die per transactie nauwelijks merkbaar. Uiteindelijk verminderen ze echter jouw totale efficiëntie aanzienlijk. 

Hoe dit werkt op cerebraal niveau? Wanneer jouw aandacht van de ene taak naar de andere springt, gebruiken je prefrontale cortex en het striatum dezelfde stof die ze nodig hebben om geconcentreerd te blijven – zuurstofrijke glucose. Hoe meer je schakelt terwijl je probeert te jongleren met tal van taken, hoe sneller de voorraad uitgeput raakt. Dit leidt tot verwarring en vermoeidheid.  

Daarnaast geven onze hersenen meer cortisol en adrenaline af als we meerdere taken gelijktijdig proberen af te krijgen. Als je ooit verwarring, desoriëntatie of een “black-out” hebt gevoeld na multitasken, dan waren deze stresshormonen hiervan de oorzaak. 

En dat is nog niet alles. Overige nadelen van multitasking zijn onder meer: 

  • Langzamere prestaties 
  • Een verstoord werkgeheugen (korte termijn) 
  • Verminderde creativiteit 
  • Een verhoogde kans op fouten, en 
  • Lichamelijke en geestelijke uitputting. 

Waarom Multitasken we? 

Dus als te veel tegelijk doen stressvol, minder effectief en vermoeiend is, waarom doen we het dan überhaupt? 

Omdat multitasking verslavend is! 

Hoewel onze prefrontale cortex verantwoordelijk is voor gerichte aandacht, hunkert deze ook naar nieuwe stimulatie. Deze nieuwe stimulatie komt in de vorm van afleidingen, zoals het uploaden van een Instagram-post of het beantwoorden van een tekstbericht. Handelingen die elk een beloning in de vorm van een shot opioïden naar het pleziercentrum van onze hersenen sturen. 

Dit versterkt het gedrag, waardoor multitasken een vrij moeilijke gewoonte is om af te leren. 

Ben je een frequente multitasker of betrap jij jezelf er vaak op meer te doen dan je aankunt, dan is de Stresskaart: ‘Te veel tegelijk doen’ relevant voor jou.  

Lees hieronder wat je eraan kunt doen. Deze vijf tips lijken misschien kleine veranderingen, maar ze kunnen echt heel effectief zijn. 

Vijf manieren om gefocust te blijven 

Als je wilt minderen of stoppen met multitasken, moet je dus een patroon doorbreken waarbij je continu beloond wordt. Dat betekent dat je niet alleen je gedrag dient te veranderen, maar ook weerstand moet bieden aan de continue verleiding en beloning van de verschillende afleidingen of taken. 

1. Vermijd stoorzenders 

Elke sms-melding of nieuwe e-mail is een uitnodiging om te multitasken. Herkennen dat dit mogelijke stoorzenders zijn is de eerste stap. Deze elimineren is de tweede. 

Je kan dit doen door: 

  • Je telefoon op stil te zetten terwijl je werkt 
  • Dat e-mail tabblad te sluiten, of 
  • De deur van je kantoor of werkkamer dicht te doen als je je moet concentreren. 

Hoe minder ‘uitnodigingen’ je ontvangt om te multitasken, hoe gemakkelijker het zal zijn om je te concentreren. 

2. Bouw tijd in voor afleidingen 

Deel je tijd van tevoren in, waarbij je je voorneemt om op bepaalde momenten van de dag specifieke taken uit te voeren. Door ‘focustijd’ in te plannen waarin je werkt, maar ook ‘afleidingstijd’ in te bouwen, kun je je tijdens de eerstgenoemde tijd vaak beter concentreren. 

Zo kan je je bijvoorbeeld voornemen om 45 minuten onafgebroken te werken en dan 5 minuten pauze nemen. Of neem je voor om alleen aan het begin van de dag één keer je e-mail te checken en dat aan het eind van de dag nog een keer te doen. 

3. Maak een lijst 

Vaak word je verleid tot multitasking als je je iets herinnert dat nog moet gebeuren. Misschien is het een kort mailtje dat je gisteren vergat te versturen, of een factuur die nog betaald moet worden. 

Je kunt voorkomen dat deze kleinere taken zorgen dat je aandacht afdwaalt door ze op te schrijven op het moment dat ze in je opkomen. Overweeg de aanschaf van een speciaal notitieblok voor deze ‘nog te doen-lijst’. 

Schrijf die acties op wanneer je eraan denkt, maar maak ze later allemaal achter elkaar af. 

4. Haal eens diep adem 

Volgens studies is zo’n 50% van onze afleidingen te wijten aan onszelf. Daarmee doel ik op de drang om op te staan en thee te zetten, of de behoefte om je sociale media te checken.  

Als je dergelijke verleidingen voelt, probeer dan het volgende: 

  • Haal diep adem en vul je longen 
  • Adem langzaam uit en maak ze helemaal leeg. 

Ja, je hebt misschien alleen maar diep ademgehaald. Maar het kan ook een manier zijn om je weer te concentreren en de gewoonte om aan de verleiding toe te geven te doorbreken.  

Hierdoor ontwikkel je het vermogen om verleidingen te weerstaan en kun jij je langer op je hoofddoel focussen. 

5. Creëer je eigen beloningen 

Eerder gaf ik aan dat bij het toegeven aan een afleiding, je hersenen een beloning vrijgeven. Je kunt dit systeem ook ‘te slim af zijn’ en je hersenen ‘hertrainen’ door je eigen beloningen te creëren. 

Bedenk een leuke manier om jezelf te trakteren na het volhouden van een taak. De kans is groot dat je hiermee een nieuwe en positievere gewoonte kunt creëren: de gewoonte om je te concentreren

Nicolien Dellensen

Nicolien Dellensen, Senior Consultant and behavioral specialist and creator and owner of the ’Sphere of Influence 360º’ a comprehensive concept and (360) online tool about interactive dynamics.

Cover e-book Sphere of Influence 360º Team Kit with purple color bacjground and magenta colored text

Free Team Kit E-book

Sign up for our newsletter and improve your team’s potential with the exercises in our free Team Kit e-book.

EN