Elke dag worden we geconfronteerd met kleine irritaties. Van een partner die de afwas uren laat weken tot een gemeente die een oogje dichtknijpt bij kuilen in de weg of een Wifi die uitvalt op cruciale momenten. Een beetje mopperen kan helpen om deze frustraties te verwerken. Zo blijkt dat we gemiddeld minstens drie keer per dag klagen.
Maar is dit de juiste aanpak?
De voor en nadelen van klagen
Laat ik beginnen met de positieve kant.
Als je het gevoel hebt dat je ‘stoom afgeblazen hebt’ door te ventileren over de lakse gemeente of de onbetrouwbare Wifi, dan is dat omdat een korte klaagzang zijn voordelen heeft.
- Het maakt duidelijk hoe je je voelt.
- Het betrekt anderen bij het vinden van oplossingen.
- Het benadrukt uitdagingen die tot actie kunnen aanzetten.
Overmatig klagen kan echter schadelijk zijn, zowel mentaal als sociaal. Onderzoek aan de Stanford University toont aan dat excessief klagen de grootte van je hippocampus kan verminderen. Dit hersengebied is essentieel voor probleemoplossing en andere cognitieve functies. Ter illustratie: de hippocampus is een van de gebieden die het eerst wordt getroffen bij Alzheimer.
Daarnaast kan continu klagen je sociale relaties schaden:
- Mensen willen wellicht minder tijd met je doorbrengen.
- Je klachten worden misschien minder serieus genomen.
- Anderen kunnen geïrriteerd raken of stoppen met luisteren.
Klagen in de praktijk
Het is ironisch dat hoewel velen van ons klagen over problemen, actie vaak achterwege blijft. Volgens schattingen van Dr. Guy Winch klaagt 95% van de mensen niet direct wanneer ze ontevreden zijn. We mopperen liever tegen de buurman (en gemiddeld 15 andere mensen, volgens de statistieken) dan naar het gemeentehuis te gaan om onze stem te laten horen.
Veelgehoorde redenen om niet te klagen zijn: “Het is te vermoeiend”, “Ik krijg niet het resultaat dat ik wil” en “Het proces is te vervelend”.
Het belang van balans in klagen
Elke emotie, inclusief de behoefte om te klagen, heeft zijn plaats. Een sporadische klaagzang kan therapeutisch zijn, waardoor je ruimte krijgt om frustraties te ventileren. Echter, constant klagen kan onze mentale en fysieke gezondheid negatief beïnvloeden en het risico lopen sociale banden te verzwakken.
Klagen komt vaak voort uit onvoorspelbaarheid. Wanneer de realiteit niet overeenkomt met onze verwachtingen, kan dit leiden tot verhoogde stressniveaus. Om dit gedrag beter te begrijpen en te beheersen, is de Stresskaart ‘Klagen’ ontwikkeld. Het vinden van een gezonde balans is essentieel.
Drie manieren om minder te klagen
Als je denkt dat minder klagen een goede manier zou zijn om je invloed te vergroten en je minder gestrest te voelen, dan zijn hier drie coaching tips die je kunt gebruiken.
1. De vijf minuten regel
Deze techniek werkt vooral goed in situaties waarvan je al weet dat je er geen invloed op hebt. Stel dat de gemeente gesloten is vanwege vakantie en het ziet ernaar uit dat je moet wachten tot die kuil gerepareerd is.
- Zet dan een wekker (echt doen!) en ga vijf minuten lang los met klagen.
- Nadat je vijf minuten lang hebt geklaagd, stop je.
- Adem diep in en uit en vertel jezelf het volgende: “Ik kan dit niet veranderen.”
Op deze manier kun je wat druk van je afzetten en het probleem aanpakken wanneer je dat wel kunt.
2. Gamificeer het!
Een leuke tip is om van je klaaggewoonte een spelletje te maken waarbij je moet stoppen.
Kies een elastiekje, polsbandje of armband en doe het om je andere pols telkens als je jezelf betrapt op klagen.
Stel een doel, bijvoorbeeld een dagdeel of een dag, en streef ernaar om het gedurende de hele periode om dezelfde pols te houden.
3. Doe er iets aan
Hoe zit het met situaties waarin je een verschil kunt maken?
Deze tip gaat over weten wat je wel en niet kunt veranderen, wat erg nuttige kennis is om te hebben. Het is gebaseerd op het werk van Stephen Covey, zij het licht aangepast voor deze context.
Begin met het tekenen van een grote cirkel, met daarbinnen een kleinere cirkel. Vul de buitenste cirkel met dingen waar je geen invloed op hebt en de binnenste met dingen waar je wel invloed op hebt.
Kies één item uit je binnenste cirkel en onderneem actie om een verandering door te voeren.
