We hebben allemaal weleens anderen gekwetst, misschien zonder het te beseffen. En iedereen heeft vast wel eens onrecht ervaren. Hoewel we sommige pijnlijke ervaringen snel achter ons laten, blijven andere gebeurtenissen ons langer bij en zorgen ze voor onnodige stress.
Denk aan die collega die met jouw idee aan de haal ging. Of herinneringen aan je schooltijd, toen je het leven zuur gemaakt werd door een pestkop. Of het nu gaat om diegene die je verjaardag vergeet, tegen je op botst zonder zich te verontschuldigen, of een nare opmerking maakt over je outfit; dergelijke momenten kunnen blijven knagen als we de bijbehorende negativiteit niet loslaten.
Als we aan deze negatieve gevoelens vasthouden en wrok blijven koesteren, doen we vooral onszelf pijn.
In dit artikel onderzoek ik hoe wrok, zelfs jaren later, stress kan veroorzaken en hoe dit je geest en lichaam beïnvloedt.
De stressvolle gevolgen van wrok koesteren
Het vasthouden aan oude wrok en bitterheid kan je meer beïnvloeden dan je in eerste instantie zou denken, zelfs als het aan de buitenkant lijkt alsof alles in orde is. Denk maar eens aan een heftige ruzie of een vervelend conflict. Voel je de emoties weer opborrelen?
Alleen al een herinnering kan dus de irritatie of pijn van toen opwekken. Je schouders spannen zich, je hartslag versnelt. Zelfs zonder directe dreiging kan een nare herinnering stressreacties in het heden teweegbrengen.
Daarom is ‘wrok koesteren’ een van de Stresskaarten die ik heb samengesteld. In deze blog duik ik dieper in het mechanisme hierachter. Ik hoop dat het helpt om de lichamelijke en emotionele reacties te herkennen die voortkomen uit het vasthouden aan wrok.
De lichamelijke en geestelijke gevolgen van vasthouden aan wrok
Vergeving speelt een cruciale rol in de manier waarop we omgaan met pijn uit het verleden. Er zijn diverse onderzoeken die de kracht van vergeving aantonen.
Uit een bepaalde studie blijkt bijvoorbeeld dat mensen die getraind werden in vergeven, fysieke uitdagingen zoals het beklimmen van heuvels als minder zwaar ervoeren dan degenen die dat niet trainden. Dit suggereert dat het bevorderen van vergeving onze perceptie van een uitdaging kan verlichten. Bovendien presteerden diegenen die werkten aan vergeving beter in fysieke tests, wat aantoont hoe het loslaten van oud zeer ons mentale en fysieke welzijn positief kan beïnvloeden.
Verschillende bronnen benadrukken de nadelen van het vasthouden aan wrok:
- Het kan je een negatievere kijk op de wereld geven
- Het maakt je vatbaarder voor irritatie, boosheid en andere negatieve gevoelens
- Het houdt je ‘gevangen in het verleden’
- Het vermindert je probleemoplossend vermogen, en
- Het houdt je aandacht gericht op onrecht, zodat je minder van het heden kunt genieten.
Uit onderzoek blijkt dus dat vergeving essentieel is om stress in het heden te beheersen. Maar is het de enige manier?
In het volgende gedeelte deel ik drie tips die je kunnen helpen voorbij het verleden te kijken, zelfs als het je nog niet lukt om te vergeven.
Hoe je wrok loslaat: Drie bewezen strategieën
Onderstaande strategieën kunnen je helpen het verleden los te laten en volop van het heden te genieten.
1. Verbrand het
De eerste tip is afkomstig van een vriendin die, als onderdeel van haar opleiding psychotherapie, proefpersonen nodig had om te coachen – waaronder ikzelf.
Tijdens de sessie vroeg ze me naar een situatie die ik graag beter wilde hanteren. Ik vertelde haar over een vroegere relatie waarin ik me erg benadeeld voelde. Gedachten aan interacties met deze persoon bleven in mijn hoofd rondspoken – de wrok en negativiteit kwamen met regelmaat terug.
Als onderdeel van de interventie werd mij geadviseerd om de naam van de persoon die me onrecht had aangedaan op een stuk papier te schrijven, te reflecteren op wat ik wilde loslaten en het vervolgens in brand te steken.
Hoewel het ongelooflijk eenvoudig klinkt, bleek dit een zeer effectieve manier om mijn wrok te laten varen. Hopelijk kan het jou ook helpen.
2. Richt je op jezelf
Het vergeven van anderen lijkt de voor de hand liggende oplossing voor alle negatieve gevolgen van wrok koesteren. Echter, in de praktijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan.
Allereerst kan je vergeving niet ‘afdwingen’. Ten tweede kan het schadelijk zijn als je hierdoor je emoties onderdrukt of ongeldig maakt. Dit veroorzaakt alleen maar innerlijke strijd, omdat je de pijn die je voelt op die manier ontkent.
Het belangrijkste om te onthouden is: het loslaten van een wrok gaat niet per se over het ‘verontschuldigen’ van de ander – het gaat om het beoefenen van zelfliefde:
- Wees eerlijk tegen jezelf. Erken en accepteer de pijn van het verleden en de worsteling om los te laten.
- Neem een pauze, sta jezelf toe je emoties te voelen en zorg voor jezelf met activiteiten zoals een wandeling in de natuur of een ontspannend bad.
- Nadat je je emoties hebt toegelaten, is er geen reden meer om eraan vast te houden. Het is makkelijker om woede en wrok los te laten en een nieuwe weg in te slaan.
3. Verken verschillende perspectieven
Een methode om anderen te vergeven, is door te reflecteren op momenten waarop je zelf in de fout ging. Herinner je momenten waarop je anderen tekort hebt gedaan en zij je toch vergeven hebben. Deze herinneringen kunnen je helpen meer begrip te hebben voor degenen jegens wie je wrok voelt. Haalde je ooit uit naar iemand die later besloot het te laten rusten? Misschien vergaf je jongere broertje je wel voor een kwetsende opmerking?
Een ander perspectief is om te focussen op de positieve kanten van vergeving. Als je motivatie nodig hebt om het verleden achter je te laten, denk dan aan de volgende voordelen:
- Het biedt je gemoedsrust en een gevoel van vrijheid.
- Je bespaart energie, omdat je niet constant oud zeer herkauwt.
- Het kan helpen het vertrouwen te herstellen.
